EL-MUHYİ İSMİ VE YAŞANTISI

Hayat veren, dirilten. Cenab-ı Hak buyuruyor: "Şüphesiz biz diriltir ve öldürürüz. Dönüş de ancak bizedir." (Kaf/43), "Ve O, yaşatan ve öldürendir;"(Müminun/80), "Kendi yaratılışını unutarak bize karşı misal getirmeye kalkışıyor ve: "Şu çürümüş kemikleri kim diriltecek?" diyor. De ki: Onları ilk defa yaratmış olan diriltecek. Çünkü O, her türlü yaratmayı gayet iyi bilir." (Yasin/78-79), "Şüphesiz O, ölüleri de mutlaka diriltecektir." (Rum/50).

Hayatı yaratan, canlılığı meydan getiren, ölüleri  dirilten, can veren ve canlandıran.  İnsanoğlu bugüne kadar bir tek canlı yaratamamıştır.

Meniye can veren, çekirdeği çiçeğe döndüren Allah (c.c.) dır. Toplumların dirilmesi Allah'ın elindedir. Rabbimizin diriliş  kanunları vardır. Toplumların dirilişi için koyduğu kanunu "Bir toplum kendini değiştirmedikçe Allah o toplumu değiştirmez" (Rad/11).

Bir varlığa can vermek, onu yoktan yaratmak ve onun yaşamını sürdürebileceği şekilde dünya şartlarını düzenlemek yalnızca sonsuz güç sahibi olan Allah'a mahsus bir özelliktir. Allah gözle görülemeyecek kadar küçük bir yumurta ile spermi birleştirir. Sperm yumurtanın içine girer girmez yumurtanın çevresi bir zarla örtülür. Ve hayat başlar. Allah bu küçücük hücreyi önce ikiye, sonra dörde böler. Ve bu bölünme hızla devam eder. Ve böylelikle annenin karnında mucizevi bir yaşam başlar. Aynı hücreler bir süre sonra farklılaşarak hem beyni, hem sinir sistemini, hem de sert kemikleri ve kıkırdakları oluşturur. Böylelikle Allah dokuz ay içinde yoktan, gören, duyan, konuşan ve akleden bir insan yaratır. Ona can bağışlar. Bir canlının oluşum aşamalarında meydana gelen bu mucizevi olayları, bir yumurtayla spermin başaramayacağı açıktır. Onları birleştiren ve anne karnındaki bebeği dokuz ay boyunca koruyarak büyüten yalnızca Allah'tır. İşte bu ilk yaratılış ve ilk diriltmedir. Allah insanı dünyaya getirdikten sonra onun yaşamasına izin verir. Sonra Allah tüm insanlara kaderlerinde bir ölüm günü tayin etmiştir. Bu ölüm gününe kadar da onları belli bir süre dünya hayatında tutarak imtihan eder. Tayin edilen süre geldiğinde de insanların canını alır ve dünyada işledikleri amellerin karşılıklarını vermek üzere, daha önce yoktan varettiği gibi ölümlerinden sonra tekrar diriltir. Kuşkusuz bu, sonsuz güce sahip Allah için çok kolay bir iştir.

El-Muhyi, varlığa nazarında, varlığa taayyünüyle tecelli edendir. Eğer varlıktan nazarını kaldırırsa bütün varlık bir defada yok olurdu. Varlığın hayatı Allah Teala’nın ona nazar etmesiyledir. Bu isim ve fiillerin isimlerindendir. Bu ismin sıfatı ihyadır. İhya, yokluk tarafına karşı varlık tarafının ağır basması için mümkün mazharlarda zorunlu olan ilahi sıfatların zuhur ettirilmesinden ibarettir. Böylece Allah’ın zuhuru ile ihya sıfatının hayatı zuhur eder. El-Muhyi, yaratılışı kabul istidadı olan her “ayn” ı varlık ile ihya eden demektir. Bilinmelidirki; ilahi hayat sırrı, bütün mevcutlara sirayet etmiş; böylece bütün mevcutlar, Hakk’ın hayatıyla canlı olmuşlardır. Veliler, her şeyde bulunan “hayat” sırrının kendilerine keşf edildiği kimselerdir. Her şeye hayatın sirayet etmesi sayesinde her şey, Yaratıcılarının senasını tesbih ederek “natik” tırlar. Sadece canlı tesbih edebilir. Bu nedenle mevcutlarda iddia ortaya çıkmış ve böylece her canlı hayatının kendisinden kaynaklandığını zannetmiştir. Kalbinden gaflet ve cehalet örtüsü kalktığında ise, işin inandığının aksine olduğunu müşahede etmiştir. Böylece öğrenmiştir ki, her şeyin hayatı Hakk’ın hayatından gelen bir “feyz”dir. Bu özelliğiyle O,insanın işitmesi, görmesi, lisanı ve kuvveleri oluştur. Zira insan Hakk surette halk edilmiştir. İnsana düşen görev üzerindeki isim ve sıfatların kaynağının Hakk olduğunu idrakle, Hakk’ı tevhid etmesidir. Üstelik her mertebede ve her düzeyde.

“Ey iman edenler! Cuma günü Namaz için çağrıldığı(nız) zaman, Allah’ı zikretmeğe-anmağa koşun-mesai ayırın ve alışverişi bırakın”  (Cuma /9)

Kim Allah’a ve ahiret gününe iman ediyorsa müsafirine ikramda bulunsun. (H.Ş.)

Kim evinden çıkarken “Bismillahi tevekkeltü alellahi la havle vela kuvvete illa billah” derse ona “Bu sana yeter ve sen muhafaza edildin” denilir. Şeytan da o kimseden uzaklaşır. (H.Ş.)