H.M.S. 59. İlahi İsimlerle Dua Hakikati
Allah şöyle buyuruyor: “İster Rahman diye ister Allah diye dua edin, en güzel isimler O’na aittir” (İsra/110). Buradaki sır şudur: İsmin bir manası birde sureti vardır. İsmin manasıyla Allah’a dua edilirken, suretiyle Rahman’a dua edilir. Çünkü Rahman nefes sahibi olarak nitelenmiştir. Nefes ile ilahi kelimeler boşluk mertebelerinde ortaya çıkar. Alemde o boşlukta ortaya çıkmıştır. Nefesi Rahman zuhura çıkarmıştır. Öyleyse O’na ancak ismin suretiyle dua ederiz. Dua da suret canlandırma bu hakikate dayanır. İsmin ise bizde iki sureti vardır. Birincisi nefeslerimizden ve harflerimizin terkibinden meydana gelen surettir. Bu yönüyle isim, kendisiyle dua ettiğimiz şeydir ve bunlar “ilahi isimlerin isimleridir”. Bunlar isimlerin üzerindeki elbiseler gibidir. Biz nefeslerimizin suretlerinden ibaret olan bu isimlerin suretleriyle, ilahi isimleri söyleriz. İlahi isimlerin ise söyleyen ve kelam özelliğiyle nitelenen olması nedeniyle Rahman’ın nefesinden gelen suretleri vardır. Bu suretlerin ardında ise, bu suretler için ruhlar mesabesindeki manalar bulunur. O halde suretlerinin varlığı – ki Hakk onlarla kendisini zikreder – Rahman’ın nefesidir. “En güzel isimler O’nundur” (İsra/110).
Bu suretlerin ruhları ise keyfiyetle nitelenemeyen ve nefesin hükmünün dışındaki “Allah” ismine aittir. Öyleyse Allah isminden gelen, Rahman’ın nefesinden meydana gelen isimlerin “suret”leri için harfler karşısındaki “manalar” gibidir.
Bunu öğrenip Allah bize kendisine güzel isimleriyle dua etmemizi emrettiğinde, Allah ve Rahman isimleri arasında serbest bırakıldık. Dilersek Rahman’a ait isimlerin suretiyle dua ederiz. Bunlar, şehadet aleminde kendisini telefuz ettiğimiz isimlerdir. Onları telaffuz ettiğimizde ise içimizdeki (düşünce ve niyeti zihnimizde) hazır bulundururuz. Allah ismine gelirsek burada manaya bakarız. Rahman isminde ise ilahi ismin suretine bakarız ki suret Rahman’ın nefesinden meydana gelir. Hangisini dilersek onu dilersek onu yaparız. Çünkü iki suretin gösterdiği şey – bizden ve Rahman’dan – aynı anlamdır. Bunu bilip bilmemek durumu değiştirmez.
Allah’ın isimlerini zikretmek, O’nu övmektir. Bu nedenle ilahi isimler Allah için “OL” sözünün karşılığıdır. Tecelli ilahi isimlerle gerçekleşir. Bunları içeren ise besmeledir. Allah ehli şöyleder: “Fiilleri var ederken söylediğimiz besmele, fiilleri yaratırken Allah için “OL” sözü konumundadır” Kur’an, Allah’ın isimlerini suret ve mana olarak içeren bir zikirdir.
Bu nedenle tilavet zikirdir. Böylelikle O’nu kendi ilmi yönünden kendi kelamıyla zikrederiz, yoksa kendi bilgimiz yönünden zikretmeyiz. Bu durumda kendisini zikreden O’dur. Biz Kur’an’da geçen isimleriyle kendisine dua ettiğimizde veya O’nu zikredip Kur’an okuduğumuzda, O’na sığınmamız zorunludur. Sığınma da zikrin bir türüdür ve O da bizi himayesi altına alır. Böylelikle zikirlerden elhamdülillah, Sübhanallah, Allahuekber, La ilahe illallah ve la havle vela kuvvete illa billah gibi ifadeleri söyleriz. Bunlar ilahi nefesle ilişkilidir. Çünkü zikredenler en üstün gruptur. Zira zikredenlerle beraber olan Allah’tır. Bu nedenle Allah, onların zikrini ehlinden kendisine yakın olanların niteliğine bitiştirerek şöyle der: “Erkek-kadın Müslümanlar, erkek-kadın müminler, erkek ve kadın tövbekarlar, erkek ve kadın sadaka verenler, erkek ve kadın sabredenler, erkek ve kadın huşu sahipleri, erkek ve kadın doğru sözlüler, erkek ve kadın oruç tutanlar, erkek ve kadın ırzlarını koruyanlar, erkek ve kadın Allah’ı zikredenler” (Ahzab/35). Zikredenlerden sonra ise, bir şey söylememiştir. Zikir konuşan olması bakımından Allah’ın niteliğidir. İlahi isimleri zikredenlerde O’nunla beraberlik içinde olup, O’nunla dua edenlerdir. Bu beraberliğin ortak noktası nefesi Rahman’dır.