SÜBHANE RABBİYEL AZİM (ALA)

“Sübhan” tenzih mertebesini temsil eder. Bu isimle Hakiki Tenzih idrakiyle Ahadiyeti Zatta hiçbir tecelli ve zuhurun olmadığı makama tekrar çıkan kişi “Rabbiyel” diyerek “Rab” ismi altında tüm esmaları ile zuhura çıktığını (nefsinde ve alemlerde) ilan edip kabul etmektedir. Nefsindeki Rabbani tecellilerin idrakine ulaşır. Bu idrak, “Rab” ismi altında kişinin kendi nefsinde ve alemlerin nefislerinde Allah’ın Zatı, sıfatları ve isimleri ile faaliyette olduğunu ilan eder. Zuhur mertebesi ise “teşbih” hükümlerini oluşturur. Bu şekilde kul tenzih ve teşbihi aynı cümlede kullanarak bu mertebede de Hakkı tevhid eder. Rab tecellisinin “azim” ve “ala” bir tecelli olduğunu açıklar. Allah’ın tecellileri ile tüm azameti, kibriyası, kudreti ve yüceliği ile açığa çıktığının ilanı ve kendi nefsinde bu tecelliyi kabuldür. Bu zuhurun Kur’an vasıflarıyla olduğunu kabul ederek büyük bir tazim, sevgi ve saygıyla Allah’ın azameti ve yüceliği karşısında Hakk’a teslim etmektir. Bu nedenle rüku, alemlerdeki varlıkların ilahi tecelliler altında yok olduğunu ancak varlıklarını bu tecelliler ile devam ettirdiklerini müşahedeye işarettir.