“De ki: Allah’ın dilemesi dışında ben kendime bir fayda ve zarar verecek durumda değilim. Görülmeyeni bileydim, daha çok iyilik yapardım ve bana kötülük gelmezdi. Ben sadece inanan bir milleti uyaran ve müjdeleyen bir peygamberim”

(Araf/188)

Allah’ın dilemesi kuluna vahy etmesi veya ilham ile yardım etmesidir. Allah’ın külli irade tecellisi daimdir. İradesi ile kulunda dilediği şekilde tasarruf eder ve kudretiyle dilediğini açığa çıkarır. Kuluna bildirmediği ve Hz. Resul’un bilemediğim dediği mertebe Künhü Zat yani lâ taayyün mertebesidir. Bu mertebede isim, sıfat, resim ve tecelli yoktur. Bu mertebe insanlar tarafından akıl ile idrak edilemez. Ama bu mertebede Hakk Zatını Zatında Zatıyla bilir. Bu mertebe için Allah Resulü: “Künhü zatını idrak edemedik” buyurmuştur. Bu mertebenin altında ise tecellileri ile bilinir. Bilinişi isim ve sıfatlarının bilinişidir. Marifet-i Zat yönüyle mahiyeti açısından bilinemez. Ancak Marifet-i Sıfat ve Marifet-i isim mertebelerinde bilinir. Taayyünleri ile bilinebilir. İlk taayyünü ise “Nefsi Muhammedi”dir. O, ancak Hz. Muhammed ve ikizi Kur’an vasıtası ile bilinir. O, Hz. Muhammed’de ilmini ve Zatını açmış alemlerde zuhura çıkarmıştır. Bu ise Hakikat-i Muhammedi gerçeğidir. “Kur’an ve İnsan-ı Kamil ikiz kardeştir” hadisi ile bu hakikat izah edilmiştir. Tecellileri ile Hakk alemlerde hüviyetini açmıştır. Bu hakikatleri resulünde vahiy yoluyla zuhura çıkarmıştır. Henüz açığa çıkarıp bildirmedikleri ise künhü Zatında “gizli hazine” hükmündedir. Hazineyi ne zaman, nasıl, ne oranda açarsa hüviyetinin ve benliğinin o kısmıyla da bilinir olacaktır. Hazinede gizli olan kısım bilinmeyecektir. Hazinenin açılması ise “Dehr” isminin hükümleri doğrultusunda zamana yayılmıştır. Arifibillah olan varislerinde de Hz. Resul’ün bildirdikleri zamanla açılır. Zamanın açtığı hükümler yürürlüğe girer.

“Allahü Teala Hazretleri her yüz yılın başında bu dini ikame edecek birini baas eder.” Bu Hadisi Şerifte üç mühim mana vardır:

Kutbiyet, Müceddid makamı, Allah İsm-i Celali.

İşbu üç mananın tefsirini aşağıdaki cümleler içinde bulacaksınız.

Kutup, kutbiyet makamında tahakkuk edip oturabilmesi için, önce bir evvelki kutup ile arasında yüz senenin geçmesi lazım. Ta ki, ilahi isimlerin küllisi onda tam tecelli edilebilsin. O isimlerin hemen hepsi, Hadisi Şerifin metninde geçen Allah lafzı celalinin tesiri altındadır.

Burada bu kutubun meydana getirilmesine ’baas’ (diriltme) deniyor. Bu da ancak Allah tarafından yapılır. Yani, yalnız bu yüce ismin tecellisi sonunda olur. Diğer isimler, bunun tevabiidir, buna bağlıdır. Kaldı ki, ”Allah baas eder.”(Hac suresi, Ayet-7) mealine aldığımız ayette de, baas işini bizzat Allahü Teala yapmaktadır. Çünkü Allah lafza-i Celali, bütün isimleri camidir.

Dikkat buyurulursa, “Rahman baas eder” denmiyor. Çünkü Rahman da Allah İsm-i Celali’nin şumulündedir. Anla... Bu bapda hidayet eden Allah’tır.

Netice: Her yüz sene başında bir müceddid gelir. Esasta değil teferruatta, önemsiz değil, önemli değişiklikler yapar. Asrın icabına göre bazı ahkam çıkarır. Muannidler (inatçılara ) cevap verir. Açıklanması kendi zamanına kalan bazı meseleleri açıklar. İmam-ı Rabbani gibi.

Bu vazifeyi yapan aynı zamanda bir kutuptur.

Bu yazımıza son verirken, Seyyid Şerif Cürcani Hazretlerinin kutb’u tarfine de kısaca bir göz atalım.  Diyor ki: ”Kutb’a gavs da denir. Çünkü O, hacet sahiplerine aynı zamanda yardım eder. Allahü Teala’nın nazargahıdır. Ve Allahü Teala zatından ona en büyük mana tılsımını ihsan buyurmuştur. Bu manayı iyi anlamak için kendimizi ruhu bir safiyete devretmemiz gerekir.

Cenab-ı Hak feyzimizi artırsın.