A. H. 44.Ruhul Azam, Ruhul Kudus ve Nefsi Natıka
44. RUHUL AZAM, RUHUL KUDUS ve NEFSİ NATIKA
“O’na ruhumdan nefh ettim (üfledim)”
(Sad/72)
“Nefse ve onu tesviye edene (ona bir takım kabiliyetler vererek halk edene) yemin ederim ki” (Şems/7-8) buyuran Allah nefsi, ruhun nefh edilmesi için hazırlamıştır. Nefs bu konumda “alıcı” hükmündedir. Nefh edilen ruh kanalıyla “verici” konumuna yükseltilmiştir. Nefh edilen ruh, “ruhumdan” lafzı ile “Allah ruhu”dur. Allah’ın ruhu ise O’nun Zati sıfatları ve Subuti sıfatları ile isimleridir. Nefs bunları alarak, bu ruhdaki vasıfları yansıtacak O RUH’un mazharı olacak vasfa kavuşmuştur. Her nefs bu ruhtan aldıklarını açığa çıkaracak özellikte yaratılmıştır.
Nefse, nefh edilen ilk ruh Ruhul Azam olup Peygamber Efendimizde en kamil şekilde açığa çıkan ruhtur. “Allah önce benim nefsimi ve ruhumu yarattı” buyuran Resul (sav) bu mertebeninde öncüsüdür. Ruhul Azam Allah Zati Sıfatlarını içeren ruhtur. Yani “Vücud, Kıdem, Beka, Vahdaniyet, kaim bi nefsihi, Muhalefetül havadis” sıfatlarıdır. İNSAN RUHU denilen nefsi natıka bu sıfatların mazharıdır. Nefse bu ruhun zuhura çıkışı ise Ruhul Kudüs aracılığı iledir. Ruhul Kudüs’te Allah’ın ruhudur. Ruhul Kudüs Allah’ın Sübuti sıfatlarını içeren ruhtur. Yani “hayat, ilim, irade, kudret, semi, basar ve kelam” sıfatlarıdır. İsimler sıfatlarla zuhura çıktığından isimlerin zuhurunda da rol oynar. Nefsi natıka işte bu sıfatların nefh edilmesi ile “alıcı” olmuştur. Bu sıfatlardan yansıtabileceği ölçüde, sahip olduğu kadarıyla karşısındakine bunları aktaracak “verici” konumuna sahip olmuştur. Bu iki ruh Allah’ın ruhu olup insanın en şerefli mahluk oluşu bu ruh sayesindedir. “İnsan benim sırrım, Ben insanın sırrıyım” buyurmasının bir yönüde budur. Ruh sıfatı subutiyenin mazharı olup, nefh edilen bu sıfatları açığa çıkardığı ölçüde Hakk’ı yansıtır. Tecelli zamanında, tecelli oranında ve nefsteki kabiliyet ve istidat oranında bu sıfat ve isimleri yansıtır. Kendi nefs mertebesinden isim ve sıfatların yani Hakkın bir “halifesi” olmuş olur. “Ben Ademi halife kıldım” ayetinde bahsedilen halifelik isim ve sıfatları yansıtabileceği ölçüdedir. Adem yani insan-ı kamil bunun zirvesidir.